O ile zdrożeje prąd w 2021 roku? Podwyżki cen energii elektrycznej

Żeby zrozumieć czym jest opłata kogeneracyjna, warto zapoznać się z samym pojęciem kogeneracji. Mianem tymi określa się proces, w którym ciepło użytkowe (głównie dla miejskich ciepłowni) wytwarzane jest jednocześnie z energią elektryczną. Takie rozwiązania są promowane przez państwo oraz UE z uwagi na ich proekologiczny charakter oraz duże oszczędności ekonomiczne.

Kogeneracja pozwala na obniżenie emisji CO2 i oszczędności w wydobyciu, transporcie oraz przetwarzaniu paliwa na prąd czy ciepło.

Opłata kogeneracyjna jest formą solidarnej partycypacji w promowaniu bardziej ekologicznych i ekonomicznych sposobów wytwarzania energii elektrycznej i ciepła. Każdy odbiorca energii elektrycznej zobowiązany jest do wniesienia takiej opłaty w formie składnika opłaty dystrybucyjnej. Jej kwota uzależniona jest od ilości zużytej energii elektrycznej oraz od stawki za 1 MWh, ogłaszanej corocznie w drodze rozporządzenia najpóźniej do 30 listopada roku poprzedniego. W 2020 r. stawka opłaty kogeneracyjnej wynosiła 1,39 zł za 1 MWh, natomiast w 2021 – 0 zł (rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z 20.11.2020 r. w sprawie wysokości stawki opłaty kogeneracyjnej na rok 2021 – Dz.U. 2020 poz. 2067).

Podobny charakter jak opłata kogneracyjna, ma opłata OZE. Co to jest za opłata? Tym razem rząd uznał, że każdy odbiorca energii elektrycznej ma swój udział w promocji Odnawialnych Źródeł Energii. Po raz pierwszy na fakturach za prąd zobaczyliśmy ten składnik w 2016 r. Wówczas opłatę ustalono na poziomie 2,51 zł za 1 MWh. W 2017 roku wyniosła 3,7 zł za MWh, a w latach kolejnych, aż do 2020 r. włącznie była zerowa. W 2021 roku opłata OZE wynosi 2,2 zł za 1 MWh.

Dlaczego przez 3 lata nie uiszczaliśmy jako odbiorcy energii elektrycznej opłaty OZE? Najprościej rzecz ujmując – nie było takiej potrzeby. System wsparcia dla producentów zielonej energii generował niższe koszty niż zebrane na ten cel środki z opłaty OZE w latach 2016 – 2017. Zgodnie z ustawą z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii, opłatę OZE można przeznaczyć wyłącznie na pokrycie kosztów wyszczególnionych w przepisach, związanych z produkcją energii w OZE. Jeśli środki z opłaty pokrywają te koszty, nie ma uzasadnienia dla naliczania opłaty OZE w kolejnym roku.

Opłata mocowa pojawi się na fakturach za energię elektryczną po raz pierwszy w 2021 r. Jest to kolejna opłata wprowadzona przez rząd w celu pokrycia kosztów utrzymania w dyspozycji mocy wytwórczych (elektrowni) zapewniających stabilność sieci.

Wprowadzenie opłaty mocowej spowodowało wiele kontrowersji. Po pierwsze, pomysł zyskałby być może większe poparcie, jeśli prognozowany wcześniej na poziomie około 46 zł za 1 MWh koszt, nie wzrósłby drastycznie (do 76,20 zł za 1 MWh dla przedsiębiorstw), a po drugie gdyby środki pozyskane z opłaty mocowej trafiły na realizację odpowiednich przedsięwzięć. Można wśród nich wymienić:

• utrzymanie elektrowni szczytowych, które szybko mogą dołączyć do systemu;
• magazyny energii;
• usługę DSR.

Tymczasem duża część pozyskanych środków trafi do elektrowni węglowych, których nie zalicza się do źródeł stabilizujących sieć w szczycie.

Niezależnie jednak od tego, czy wprowadzenie opłaty mocowej jest słuszne czy nie, stała się ona faktem i dotyczy wszystkich odbiorców energii elektrycznej. Gospodarstwa domowe zapłacą, w zależności od rocznego zużycia energii:

• 1,87 zł miesięcznie dla zużycia poniżej 500 kWh energii elektrycznej;
• 4,48 zł miesięcznie dla zużycia od 500 kWh do 1200 kWh energii elektrycznej;
• 7,47 zł miesięcznie dla zużycia powyżej 1200 kWh do 2800 kWh energii elektrycznej;
• 10,46 zł miesięcznie dla zużycia powyżej 2800 kWh energii elektrycznej.

Pozostali odbiorcy będą rozliczani w zależności od rzeczywistego poboru energii elektrycznej z sieci pomiędzy godziną 7.00 a 21.00 w dni powszednie. Za każdą zużytą MWh naliczana będzie opłata mocowa w wysokości 76,20 zł.

W porównaniu do roku 2020, możemy z całą pewnością stwierdzić, że w 2021 r. obniżeniu do zera ulegnie opłata kogeneracyjna, ponieważ jej wysokość reguluje wspomniane w akapicie o opłacie kogeneracyjnej rozporządzenie. Równie pewny jest wzrost opłaty OZE do poziomu 2,2 zł za 1 MWh.

Na fakturze pojawi się również nowa pozycja, która znacznie podwyższy koszty zakupu energii elektrycznej – opłata mocowa, którą opisaliśmy w poprzednim akapicie.

Podwyżki cen energii związane będą również ze wzrostem cen prądu, czyli kosztów 1 MWh. Bazując na szacunkach przeprowadzonych podczas zatwierdzania taryf przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE), przewiduje się w roku 2021 średnio około 12 % wzrost całkowitych kosztów za energię elektryczną dla gospodarstwa domowego w stosunku do roku 2020.

Oznacza to nie tylko wzrost jednostkowej ceny za energię elektryczną dla gospodarstw domowych, ale również dla przedsiębiorstw.

W przypadku rozpatrywania podwyżek kosztów energii elektrycznej dla firm trudno generalizować z uwagi na wysoki stopień zindywidualizowania poszczególnych składników opłat. Najlepiej więc posłużyć się przykładem.

Zakładamy, że przedsiębiorstwo usytuowane na terenie dystrybutora Tauron, posiadające taryfę B11 i moc umowną 200 kW, zużywa rocznie 550 MWh, przy czym około 80 % całkowitego zużycia ma miejsce w godzinach od 7.00 do 21.00 w dni powszednie. Wówczas koszty dystrybucji wynosiły w 2020 r. około 61 000 zł.

Po wprowadzeniu opłaty mocowej, zakładając nawet brak wzrostów cen za jednostkową energię elektryczną, faktura w ujęciu rocznym wzrośnie o niemal 35 000 zł i wyniesie około 96 000 zł. Przyjmując 440 MWh energii pobranej w godzinach od 7.00 do 21.00 (80 % z 550 MWh) i mnożąc tę ilość przez opłatę wynoszącą 76,20 zł za 1/MWh otrzymujemy 33 528 zł. Dodajmy do tego opłatę OZE wynoszącą 1210 zł (550 MWh x 2,2 zł za 1 MWh), a uzyskamy kwotę 34 738 zł. W sumie za energię elektryczną przedsiębiorstwo zapłaci w roku 2021 przynajmniej 96 000 zł, w porównaniu do 61 000 w roku 2020.