Zakup energii odnawialnej. Czy się opłaca?
Przez wiele lat obecności na rynku energii elektrycznej certyfikowanej energii z OZE, w przedsiębiorcach wykształciło się kilka przekonań, które sprawiają, że ich zdaniem zakup „zielonego” prądu jest opłacalny tylko w przypadku dużych przedsiębiorstw. Tak rzeczywiście było w przeszłości, jednak obecnie zarówno wzrost świadomości społecznej, jak i przepisy powodujące zwiększenie udziału energii z OZE w całkowitej ilości energii dostępnej na rynku sprawiają, że zakup 100% energii pochodzącej z OZE stało się opłacalne również dla mniejszych firm.
Konieczność działań proekologicznych skłania do korzystania w coraz większym stopniu z eko-rozwiązań nie tylko wytwórców energii i odbiorców przemysłowych, ale także sprzedawców prądu i przedsiębiorców nieprzemysłowych. Dlatego z jednej strony zakup energii pochodzącej w 100% ze źródeł odnawialnych cieszy się coraz większą popularnością, a z drugiej, tworzone są narzędzia i rozwiązania, dzięki którym jest to możliwe w szerszym zakresie.
Choć obecnie duży nacisk kładzie się na produkcję energii elektrycznej za pomocą paneli fotowoltaicznych, warto podkreślić, że korzystanie z prądu z OZE wcale nie musi wiązać się z inwestycjami we własne źródła. Oczywiście w długiej perspektywie czasowej jest to najbardziej opłacalna opcja, jednak po pierwsze nie każda firma musi być planowana na wiele lat (np. w związku z profilem produkcji zakłada się jej kilkuletni okres), a po drugie – nie zawsze można zainwestować fundusze z budżetu właśnie w instalację OZE.
Rozwiązaniem może tu być zakup energii w 100 % pochodzący ze źródeł odnawialnych. Coraz więcej sprzedawców energii oferuje taką możliwość i coraz więcej przedsiębiorców z niej korzysta. W konsekwencji obniżeniu ulegają opłaty związane z realizacją tego rodzaju umów. Oczywiście trzeba podkreślić, że wspomniane obniżki należy ocenić w wartościach procentowych, a nie liczbowych – cena energii z OZE jest zdecydowanie wyższa, niż w ubiegłych latach, podobnie jak cena energii elektrycznej konwencjonalnej.
Zakup energii z OZE jest w szczególności opłacalny dla tych przedsiębiorstw, których kontrahenci wymagają potwierdzenia korzystania w 100 % z energii odnawialnej. Obecnie wiele firm w ramach społecznej odpowiedzialności biznesu ma wpisane w swoją strategię dbałość o środowisko naturalne. Jednym ze sposobów na jej realizację jest sprawdzanie, czy potencjalny kontrahent zużywa energię pochodzącą wyłącznie z OZE.
Im więcej przedsiębiorców realizuje podobną strategię, tym trudniej zachować konkurencyjność firmie korzystającej z prądu konwencjonalnego. Zakup energii pochodzącej z OZE staje się wówczas nie tylko wyborem, ale wręcz koniecznością. Obecne dążenie i zaostrzanie przepisów w ramach krajów członkowskich UE, dotyczące zarówno firm z Unii, jak i tych spoza niej lecz chcących podjąć współpracę z przedsiębiorcami z UE, zmierzać będzie w kierunku rozszerzenia działań proekologicznych obejmujących zarówno osoby fizyczne, jak i przedsiębiorców.
Idea energetyki rozproszonej wspiera opłacalność zakupu energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych. Czym jest energetyka rozproszona? To system wielu stosunkowo małych producentów energii elektrycznej na potrzeby lokalne, często w skojarzeniu z ciepłem. Oczywiście energetyka rozproszona nie musi wykorzystywać do produkcji prądu źródeł odnawialnych, jednak może często opiera się właśnie na nich.
Obecnie umowy na zakup energii (w tym energii wyprodukowanej w 100 % z OZE) to tzw. PPA (ang. Power Purchase Agreement). Odbiorca zawiera umowę PPA ze spółką obrotu (sprzedawcą energii), która kupuje energię bezpośrednio lub pośrednio od wytwórców. Alternatywą dla PPA jest cPPA (ang. Corporate Power Purchase Agreement), czyli umowa sprzedaży energii elektrycznej, która:
- zawierana jest pomiędzy wytwórcą (a nie przedsiębiorstwem obrotu) a odbiorcą będącym najczęściej podmiotem komercyjnym (przedsiębiorcą);
- obejmuje wytworzenie i sprzedaż energii wytwarzanej w instalacji OZE.
W literaturze przedmiotu znaleźć można różne definicje cPPA (definicji takiej nie ma obecnie w polskich źródłach prawnych), które podkreślają jeszcze inne cechy tego rodzaju umów, np. długoterminowość, czy zakup prądu bez konieczności przyłączenia do sieci elektroenergetycznej.
Energetyka rozproszona daje szerokie możliwości dostępu przedsiębiorstw do energii odnawialnej. W ramach cPPA realizować można sprzedaż na 3 różne sposoby, z których obecnie tylko jeden jest zgodny obecnie z polskim prawem. Wyróżnić można umowy:
- cPPA onsite;
- cPPA near site direct wire;
- cPPA offsite.
Zważywszy na polskie regulacje prawne, przedsiębiorca może zawrzeć z wytwórcą obecnie wyłącznie umowę cPPA offisite. Umowa cPPA near site direct wire wymaga budowy linii bezpośredniej między odbiorcą a wytwórcę, co nie jest możliwe zgodnie z obowiązującymi przepisami – warto nadmienić jednak, że został już stworzony projekt zmian w prawie idący w kierunku umożliwienia stosowania takiego rozwiązania. Podobnie nie jest na chwilę obecną możliwa realizacja umowy cPPA on site, która wymaga sprzedaży z pominięciem sieci elektroenergetycznej.
cPPa offsite to model sprzedaży, w którym energia z OZE nie jest dostarczana linią bezpośrednią ze względu na znaczną odległość pomiędzy odbiorcą a wytwórcą. Oznacza to konieczność uczestnictwa w sprzedaży prądu podmiotu trzeciego, którym jest spółka obrotu. Odbiorca i wytwórca zawierają umowę na sprzedaż energii, a spółka pełni funkcję podmiotu bilansującego, co przedstawia poniższy model.
Realizacja takiego modelu zakupu energii bezpośrednio od wytwórcy wymaga zawarcia co najmniej dwóch umów:
- pomiędzy wytwórcą energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii a spółką obrotu;
- pomiędzy wytwórcą a odbiorcą.
Najczęściej przedsiębiorca zawiera umowę również ze spółką obrotu, która występuje w charakterze podmiotu bilansującego. Przedsiębiorca uiszcza wówczas na rzecz spółki obrotu opłatę za bilansowanie.
