Czym są umowy PLA i jaką korzyść mogą przynieść firmom?
Drożejąca energia elektryczna skłania przedsiębiorców do poszukiwania rozwiązań alternatywnych dla nabywania prądu z sieci elektroenergetycznej. Jednym z nich jest inwestowanie w OZE, a w szczególności w ogniwa fotowoltaiczne.
Niestety, produkcja czystej i darmowej energii elektrycznej wiąże się nierozerwalnie z ponoszeniem sporych nakładów w początkowej fazie inwestycji. Przy wysokich i stale rosnących cenach prądu, zwrot zaangażowanego kapitału następuje już zwykle po około 8 latach, jednak dla wielu przedsiębiorców taka inwestycja jest w obecnej sytuacji gospodarczej nie do zrealizowania. Być może dla części z nich dobrym rozwiązaniem okaże się umowa PLA, o której traktuje poniższy tekst.
Power Lease Agreement nie jest umową leasingową. Podstawowym założeniem leasingu jest przeniesienie własności z leasingodawcy na leasingobiorcę na koniec umowy leasingowej. Ponadto w tego typu umowach od leasingobiorcy pobiera się opłatę wstępną, a w trakcie trwania umowy – raty. Leasingobiorca korzysta jednak z przedmiotu umowy, nie udostępniając go leasingodawcy. Przykładem może być tu samochód. Leasingodawca oferuje finansowanie auta przy określonej opłacie wstępnej i ratach leasingowych. Po spłaceniu ostatniej raty umownej, leasingobiorca może wykupić samochód i w ten sposób stać się jego właścicielem.
Podobnie działa leasing paneli fotowoltaicznych – jest to sposób na sfinansowanie inwestycji. Jednak PLA przypomina bardziej umowę dzierżawy, której przedmiotem jest instalacja fotowoltaiczna. Trzeba jednak podkreślić, że PLA nie jest tożsama z umową dzierżawy i różni się także od tej formy umownej.
W umowie PLA występują dwie strony: wydzierżawiający i dzierżawca. Wydzierżawiający jest właścicielem instalacji fotowoltaicznej, którą montuje na gruncie lub obiekcie stanowiącym własność dzierżawcy.
W zamian za udostępnienie gruntu (obiektu), dzierżawca zyskuje możliwość korzystania z instalacji fotowoltaicznej wydzierżawiającego. Dzierżawca uiszcza comiesięczną opłatę za użytkowanie instalacji fotowoltaicznej. Opłata ta jest niższa niż faktury za energię konwencjonalną pobieraną z sieci, dlatego dzierżawcy opłaca się zawrzeć taką umowę. Z kolei wydzierżawiający oddaje pewną część energii wyprodukowanej za stosunkowo niewielką opłatą, ale zyskuje możliwość korzystania z gruntu lub obiektów dzierżawcy.
Warto podkreślić, że dzierżawca nie ponosi żadnych kosztów inwestycyjnych oraz eksploatacyjnych – wszystkie koszty związane z instalacją fotowoltaiczną leżą po stronie jej właściciela, czyli wydzierżawiającego.
Choć umowy Power Lease Agreement, podobnie jak umowy PPA mogą być zawierane z uwzględnieniem swobody zawierania umów, to jednak wykształcił się już pewien model najbardziej typowych PLA. Taka umowa spełnia zwykle następujące warunki:
- okres jej trwania wynosi najczęściej od 3 do 20 lat;
- instalacja może zostać wykupiona przez dzierżawcę w dowolnym momencie;
- wysokość opłaty jest waloryzowana i zależna od ilości energii pobranej przez dzierżawcę;
- obowiązkiem dzierżawcy jest udostępnienie miejsca pod montaż instalacji fotowoltaicznej, natomiast pozostałe czynności i koszty związane z instalacją leżą po stronie wydzierżawiającego.
ponoszonych na energię elektryczną. Z tej przyczyny PLA powinni rozważyć ci przedsiębiorcy, dla których comiesięczne koszty energii stanowią duży wydatek. Oczywiście z uwagi na waloryzowaną comiesięczną opłatę uiszczaną na rzecz wydzierżawiającego oraz zagospodarowanie wolnej przestrzeni „cudzymi” ogniwami fotowoltaicznymi, należy dobrze przemyśleć decyzję przed jej ewentualnym podjęciem.
Mając środki finansowe na budowę własnej instalacji fotowoltaicznej, albo mogąc znaleźć niedrogi sposób sfinansowania fotowoltaiki, warto zainwestować we własną instalację. PLA może jednak być dobrym sposobem na obniżenie kosztów w przypadku, kiedy przedsiębiorstwo nie może zainwestować środków w instalację fotowoltaiczną lub jeśli szuka sposobu na oszczędności albo ograniczenie kosztów.
Przed podpisaniem umowy PLA dobrze zasięgnąć opinii prawnika. Mimo oferty komercyjnej znanych na rynku firm, umowy PLA wzbudzają wątpliwości natury prawnej. Chodzi mianowicie o stanowisko URE. Urząd kwestionuje umowy, zgodnie z którymi podmiot udostępniający instalację fotowoltaiczną nie przenosi na drugą stronę umowy praw własności. W 2021 r. Urząd Regulacji Energetyki wydał komunikat, w którym podnosi kwestię własności i korzystania z energii wyprodukowanej z OZE.
Można w nim przeczytać, że:
“Realizacja umów tego typu polega (…) w rzeczywistości na udostępnieniu odbiorcy końcowemu nie instalacji wytwórczej, a wytwarzanej energii elektrycznej, której wolumen zużycia przedkłada się na wysokość świadczeń należnych podmiotowi udostępniającemu. W konsekwencji podmiot udostępniający faktycznie zyskuje status przedsiębiorstwa energetycznego, wykonującego działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania energii elektrycznej i sprzedającego tę energię odbiorcom końcowym. A zatem powinien realizować ciążące na nim ustawowe obowiązki publicznoprawne.”
Do obowiązków tych, zalicza się nie tylko konieczność uzyskania koncesji lub wpisu do MIOZE, ale także realizację obowiązku przedstawienia do umorzenia prezesowi URE świadectw pochodzenia, względnie uiszczenia opłaty zastępczej.
