Jaki wpływ będzie miała wojna na Ukrainie na ceny energii elektrycznej?

Przyglądając się notowaniom na Towarowej Giełdzie Energii można stwierdzić, że rynek produktów krótkoterminowych energii elektrycznej nie zareagował gwałtownie na informację o skierowaniu wojsk rosyjskich na Ukrainę. Indeksy TGeBase, TGe 24, TGeOffpeak oraz TGe 9 zanotowały nawet spadki, podczas gdy TGePeak wzrósł w stosunku do dnia poprzedniego zaledwie o 3,68 %, a TGe 15 – o 2,99 %. Tydzień po rozpoczęciu działań wojennych wzrosty cen są już znaczące. Poniżej przedstawiono kurs dla indeksów z dnia 24.02.2022 r. oraz z dnia 02.03.2022 r.

 

Wzrosty zanotował natomiast 24.02.2022 r. rynek terminowy. Jak można jednak zaobserwować na wykresach, w następnych dniach ceny kontraktów wykazywały tendencję spadkową.

źródło: https://tge.pl

Mimo ciągłego poszukiwania rozwiązań, które pozwolą Unii Europejskiej uniezależnić się od importu paliw, w ciągu ostatniej dekady nie poczyniono w tym zakresie istotnych zmian, co dokumentuje poniższy wykres.

źródło: https://www.cire.pl

Przyglądając się powyższej strukturze importu, oczywiste jest, że działania wojenne na terenie Ukrainy mają bezpośredni wpływ na dostawy oraz ceny węgla, ropy naftowej czy gazu. Z energią elektryczną jednak sprawa przedstawia się nieco inaczej. Bezpośredni import energii elektrycznej do Europy jako wspólnoty obejmuje stosunkowo niewielkie ilości. W chwili obecnej można uznać, że UE w wyniku swoich działań zyskała pewną niezależność na rynku nośników końcowych energii w obszarze elektroenergetyki. Udało się stworzyć wspólny rynek energii, a import spoza UE stanowi tylko niewielki procent wewnątrzwspólnotowej podaży. Na poniższym wykresie przedstawiono zależności poszczególnych krajów od importu energii elektrycznej.

źródło: https://www.cire.pl

Największym eksporterem energii jest Francja, a najwięcej importowanego prądu znajduje się we Włoszech. Oczywiście wojna na Ukrainie wprowadza nieco zmian w ogólnym obrazie unijnej elektroenergetyki, zwłaszcza w państwach, w których opiera się ona na gazie. Niemniej jednak, znaczący procent produkcji prądu stanowią w Unii odnawialne źródła energii (OZE)

Jak zauważają eksperci, np. Pan Grzegorz Wiśniewski, Prezes Instytutu Energetyki Odnawialnej, generacja energii elektrycznej z OZE, zarówno w Polsce, jak i w UE, zmniejsza konieczność importu gazu dla energetyki. „Wprowadzanie w życie pakietu FiT for 55 i dalszy istotny wzrost znaczenia OZE do elektroenergetyki, a dzięki temu elektromobilności i ciepłownictwa, stanowi największe zagrożenie dla interesów nie tylko Gazpromu, ale też Rosnieft, Łukoil i wszystkich niedemokratycznych plutokracji.”

Biorąc pod uwagę aspekty ekologiczne, energetyka oparta na węglu z całą pewnością nie jest dobrym rozwiązaniem. Jednak bazując na węglu, i to własnym, w obliczu działań wojennych na Ukrainie, Polska nie tylko jest w stanie sprostać zapotrzebowaniu na energię elektryczną w kraju, ale może eksportować pewne jej ilości do krajów UE. Jak zauważa Ministerstwo Aktywów Państwowych w jednym z komunikatów, import węgla w Polsce nie wzrósł mimo zwiększonego zapotrzebowania na energię elektryczną, które wynikało z eksportu energii do państw sąsiednich. “Na skutek oparcia energetyki na gazie odczuwały one gwałtowny wzrost cen energii wynikający z rosyjskich manipulacji na rynku gazu” – wyjaśnia MAP.

Po pierwszych dniach wojny, w tydzień po rozpoczęciu działań na Ukrainie, zarówno ceny energii elektrycznej, jak i gazu nieco się uspokoiły. Niestety, sytuacja zmienia się dynamicznie i trudno dziś wyrokować o wzrostach cen energii elektrycznej, a tym bardziej o ich przyszłym poziomie. Wiele zależy od tego, jak długo będzie trwał konflikt, a także jak zachowają się jego strony. Nawet jednak w najbardziej optymistycznych scenariuszach trudno założyć znaczący i trwały spadek cen, ponieważ energia elektryczna jest coraz droższa również z przyczyn obiektywnych, niezależnych od konfliktu zbrojnego na Ukrainie.