Rynek dnia bieżącego TGE – czym jest i jak działa?

Rynek dnia bieżącego TGE – czym jest i jak działa?

Rynek Dnia Bieżącego SIDC (Single Intraday Coupling) energii elektrycznej został uruchomiony przez Towarową Giełdę Energii (TGE) w 2019 r. Europejski Rynek Dnia Bieżącego Energii Elektrycznej działa w modelu XBID (Cross Border Intraday Coupling) i pozwala na transgraniczny handel energią między podmiotami w większości krajów Unii Europejskiej. Obecnie łączy 21 krajów i pełni funkcję pomocniczą, umożliwiając uczestnikom rynku korygowanie ich pozycji w trakcie doby dostawy energii.

Na SIDC dostawa energii elektrycznej i jej odbiór, a także wzajemne rozliczenia między stronami, odbywają się na podstawie zawieranych kontraktów. Warto podkreślić, że handel odbywa się co do zasady w systemie notowań ciągłych. W sytuacji zwiększenia przez Operatora Systemu Przesyłowego (OSP) dostępnych zdolności przesyłowych na granicach w ramach procesu łączenia rynków transakcje mogą być jednak zawierane w systemie kursu jednolitego – aukcji transgranicznych.

źródło: TGE

Czym jest model XBID?

SIDC powstał w nawiązaniu do uruchomionego w 2018 r. modelu XBID (ang. Cross Border Intraday Coupling), którego zadaniem było stworzenie zintegrowanego, transgranicznego rynku dnia bieżącego. XBID jest wspólną inicjatywą giełd energii i operatorów systemów przesyłowych (OSP) z 14 krajów.

Handel odbywa się na platformie opracowanej przez Deutsche Boerse AG i opiera się na wspólnym systemie informatycznym z jedną, wspólną książką zleceń (Shared Order Book – SOB), modułem zarządzania zdolnościami przesyłowymi (Capacity Management Module – MM) oraz wspólnym modułem rozliczeń technicznych i finansowych (Shipping Module – SM).

Jak działa rynek dnia bieżącego TGE?

Na rynku dnia bieżącego handel odbywa się w formule notowań ciągłych przez 24 godziny na dobę. Notowania rozpoczynają się o godzinie 14:00 każdego dnia i wygasają kolejnego dnia stopniowo na godzinę przed rozpoczęciem dostawy. Innymi słowy instrumenty z dostawą w kolejnym dniu notowane są od godziny 14:00 dnia poprzedniego.

Warto podkreślić, że inaczej niż w przypadku rynku terminowego czy rynku dnia następnego, transakcje zawierane są w euro. Natomiast rozliczenia między TGE a uczestnikami rynku dnia bieżącego prowadzone są, tak jak w przypadku OTC i RDN – w złotówkach. Oczywiście za rozliczenia ze strony Giełdy odpowiedzialny jest IRGIT, czyli Izba Rozliczeniowa Giełd Towarowych. Model rozliczeń i rozrachunku Rynku Dnia Bieżącego jest dostosowany odpowiednio do wymagań XBID, i pozwala zoptymalizować koszty zabezpieczeń wnoszonych przez członków IRGIT (uczestników SIDC).

Kto może być członkiem SIDC?

Podobnie jak na innych rynkach TGE, członkiem SIDC może zostać podmiot, , który spełnia szereg wymagań wynikających nie tylko z wewnętrznych regulaminów Towarowej Giełdy Energii, ale także z przepisów prawa. Oferta członkostwa w SIDC co do zasady jest skierowana do wąskiej grupy odbiorców, czyli do:

  • polskich firm inwestycyjnych;
  • zagranicznych firm inwestycyjnych;
  • instytucji kredytowych;
  • innych niż wyżej wymienione podmiotów mających osobowość prawną, które posiadają kapitał własny w wysokości co najmniej 400 000 zł i spełniają inne warunki wynikające z przepisów prawa.

Oferta TGE jest ograniczona do stosunkowo niewielkiej liczby przedsiębiorstw i instytucji, jednak brak członkostwa w SIDC nie stanowi przeszkody dla korzystania z instrumentów będących przedmiotem handlu na TGE, w tym na SIDC. Praktycznie każdy przedsiębiorca może przecież zawrzeć umowę z firmą, która świadczy takie usługi w imieniu swoich klientów.

Jakie produkty można kupić na SIDC?

Handel na SIDC odbywa się w formule notowań ciągłych – instrumenty notowane są z dostawą w kolejnym dniu, a notowania rozpoczynają się o godzinie 14:00 na dzień przed dostawą. Wygasają stopniowo na godzinę przed rozpoczęciem dostawy.

Instrumenty SIDC podzielono na dwie grupy:

  • notowane w dobie n (czyli w dobie dostawy);
  • notowane w dobie n-1 (w dobie dzień przed dostawą).

Instrumentom odpowiadają odpowiednie oznaczenia kodowe. Dla instrumentów notowanych w dobie n będzie to GP-(T)GK_XB, gdzie:

  • GP oznacza godzinę początku okresu dostawy;
  • GK oznacza godzinę końca okresu dostawy;
  • T oznacza dobę n+1.

Dla instrumentów notowanych w dobie n-1 będzie to TGP-T(T)GK_XB, gdzie:

  • GP oznacza godzinę początku okresu dostawy;
  • GK oznacza godzinę końca okresu dostawy;
  • T oznacza dobę n;
  • TT oznacza dobę n+1.

W ten sposób łatwo można zidentyfikować każdy instrument. Na przykład 23-T00_XB odpowiada okresowi czasu od godziny 23:00:00 doby n do godziny 00:00:00 doby n+1. Z kolei T23-TT00_XB odpowiada okresowi czasu od godziny 23:00:00 doby n do godziny 00:00:00 doby n+1. Zarówno w jednym, jak i drugim przypadku dostawa realizowana jest w tym samym czasie, jednak pierwsze oznaczenie wskazuje na notowania w dobie n, natomiast drugie – n-1.

Co musi zawierać każde zlecenie na SIDC?

Reguły określające parametry zlecenia są ścisłe. Każde zlecenie Członka Giełdy składane na RDB musi zawierać:

  • oznaczenie (kod) towaru giełdowego danego rodzaju będącego przedmiotem zlecenia;
  • rodzaj zlecenia (kupno/sprzedaż);
  • portfel, w odniesieniu do którego zlecenie jest składane. Portfel to konto członka giełdy, do którego przyporządkowana jest co najmniej jedna jednostka grafikowa (punkt fizycznej dostawy energii);
  • ilość energii będącej przedmiotem zlecenia sprzedaży lub kupna;
  • limit ceny wyrażony w EUR/MWh (możliwe jest też polecenie wykonania zlecenia bez limitu ceny);
  • termin ważności zlecenia:
  • warunki realizacji zlecenia (np. zrealizuj lub anuluj);
  • oznaczenie członka giełdy wystawiającego zlecenie;
  • datę i godzinę wystawienia zlecenia;
  • numer zlecenia.

Taryfy dla biznesu

Taryfy dla firmy

Sprawdź inne taryfy!

Sprawdź operatora

Lokalizacja:
-
Operator: -
Zapytaj o ofertę