Co powinna zawierać rozdzielnica elektryczna w firmie?

Co powinna zawierać rozdzielnica elektryczna w firmie?

Rozdzielnice elektryczne to jeden z najważniejszych elementów instalacji elektrycznych w budynkach, niezależnie od ich przeznaczenia. Ich zadaniem jest rozdział energii dostarczanej z sieci elektroenergetycznej zapewniający właściwe parametry oraz ciągłość zasilania.

W rozdzielnicach instaluje się urządzenia umożliwiające pomiar energii elektrycznej, łączenie i rozłączanie, sterowanie, a także zabezpieczenie oraz ochronę zarówno instalacji, jak i mienia oraz użytkowników przed niekorzystnym wpływem napięcia i prądu.

W niewielkich firmach oraz domach jednorodzinnych najczęściej instalowana jest jedna rozdzielnica główna niskiego napięcia (nn) i ewentualnie dwie, trzy podrozdzielnice. Zarówno jednak ostateczna ilość rozdzielnic elektrycznych, jak i ich konfiguracja zależy od indywidualnych warunków przyłączenia, a także obwiązujących przepisów, rozwiązań zgodnych z przyjętymi zasadami i normami oraz ze sztuką budowlaną.

Odbiorcy nn, SN i WN – czy właściciel firmy może decydować o przyłączeniu do sieci o odpowiednim napięciu?

Warunki przyłączenia do sieci wydaje zakład energetyczny właściwy dla lokalizacji odbiorcy. Oczywiście decyzja nie wynika z bliżej nieokreślonych przesłanek, lecz wprost z:

Odbiorca może być przyłączony do sieci wysokiego, średniego lub niskiego napięcia – odpowiednio WN, SN i nn. Do sieci WN przyłącza się bardzo dużych odbiorców, stosunkowo rzadko firmy przyłączane są również do sieci SN. Największe grono odbiorców końcowych stanowią użytkownicy przyłączeni do dystrybucyjnej sieci nn. Na koniec roku 2008 do wszystkich sieci dystrybucyjnej w Polsce przyłączonych było:

  • 289 odbiorców WN (0,02% wszystkich odbiorców przyłączonych do sieci),
  • 30 tys. odbiorców SN (0,185% wszystkich odbiorców przyłączonych do sieci),
  • 16 171 tys. odbiorców nn (99,813% wszystkich odbiorców przyłączonych do sieci)*.

Powyższe dane, choć pochodzą sprzed ponad dekady, doskonale obrazują obecne proporcje odbiorców przyłączonych do poszczególnych napięć.

Warto wiedzieć, że w niektórych przypadkach warto rozpatrzyć przyłączenie do sieci SN, zamiast do sieci nn. Wiąże się to jednak zwykle z kosztem zabudowy stacji transformatorowej oraz odpowiednim umotywowaniem wniosku o przyłączenie.

*Źródło: https://rynek-energii-elektrycznej.cire.pl/pliki/2/dystrenergwpolsce.pdf

Typowe funkcje rozdzielnic nn

Z punktu widzenia użytkownika instalacja elektryczna mieszkania, domu jednorodzinnego, biurowca czy zakładu przemysłowego pełni tę samą funkcję – zasila urządzenia elektryczne w odpowiednią ilość energii. W rzeczywistości jednak rozdzielnice pełnią różne role, co bardzo dobrze obrazuje typowy schemat instalacji elektrycznej w budynku wielorodzinnym. Obwody elektryczne zorganizowane są w kilka grup zasilanych bezpośrednio z różnych rozdzielnic i w nich zabezpieczanych. Wyróżnić można więc rozdzielnice:

  • główne (zlokalizowane zwykle w odrębnych pomieszczeniach technicznych lub na parterze klatek schodowych),
  • administracyjne (sytuowane w sąsiedztwie rozdzielnic głównych),
  • pomiarowe i/lub sterownicze (lokalizowane obok rozdzielnic administracyjnych),
  • piętrowe (zlokalizowane na poszczególnych piętrach klatek schodowych),
  • mieszkaniowe.

Poszczególne funkcje rozdzielnic mogą łączyć się w obrębie jednej obudowy, np. w typowym zakładzie przemysłowym instalacja obejmuje rozdzielnicę główną i oddziałowe, a w firmie, w której poza częścią wytwórczą mieści się również część biurowa, ta ostatnia zasilana będzie z odrębnej rozdzielnicy.

Warto wiedzieć, że przemyślany i dobrze wykonany rozdział energii elektrycznej wpływa na oszczędność prądu w firmie, dlatego warto zainteresować się instalacją elektryczną już na etapie projektu instalacji elektrycznej.

Co zawiera rozdzielnica? Podstawowe elementy wyposażenia

Wyposażenie rozdzielnicy elektrycznej zależy od wielu czynników, z których do najważniejszych należy zaliczyć napięcie zasilania (inne aparaty będą stosowane w rozdzielnicach SN, inne w nn) oraz liczbę i rodzaj odbiorników elektrycznych zasilanych z danej rozdzielnicy.

W typowej głównej rozdzielnicy elektrycznej nn, której funkcją jest dostarczanie odpowiedniej ilości energii elektrycznej o właściwych parametrach, znajdują się najczęściej:

  • rozłącznik instalacyjny (w funkcji wyłącznika głównego obiektu),
  • ograniczniki przepięć, stanowiące ochronę instalacji przed przepięciami, czyli niekontrolowanymi i szkodliwymi w szczególności dla urządzeń elektronicznych wzrostami napięć w sieci (głównie za sprawą burz),
  • lampki kontroli faz potwierdzające obecność zasilania na każdej z faz – urządzenia mogą być zasilane jednofazowo lub trójfazowo. Współczesna instalacja jest zwykle trójfazowa, stąd trzy lampki sygnalizacyjne, na każdą z faz po jednej,
  • wyłączniki różnicowoprądowe (dla małych odbiorców może być jeden), które są elementami ochrony przeciwporażeniowej (zabezpieczają użytkownika instalacji przed porażeniem prądem),
  • wyłączniki nadmiarowo-prądowe, popularnie zwane „eskami”, współczesne odpowiedniki „korków”, stanowiące zabezpieczenie obwodów elektrycznych przed przetężeniami (zwarciami i przeciążeniami).

Aparatura elektryczna to tylko część elementów wyposażenia rozdzielnicy. Zwykle uzupełniają ją rozdzielacze, listwy zaciskowe, listwy uziemiające i oczywiście oprzewodowanie. Wiele rozwiązań obejmuje również inne aparaty elektryczne, niekiedy także liczniki energii pełniące funkcję podliczników.

Co warto wiedzieć o rozdzielnicy nn w firmie?

Każda główna rozdzielnica elektryczna to nieco inne rozwiązanie techniczne, za które odpowiedzialny jest oczywiście elektryk. Będąc właścicielem firmy, warto jednak zapoznać się z najważniejszymi zasadami dotyczącymi doboru rozdzielnic. Z punktu widzenia użytkownika instalacji istotne będą następujące cechy charakterystyczne:

  • posadowienie rozdzielnicy. Zasadniczy podział wyróżnia rozdzielnice wnękowe, czyli podtynkowe (posadowione we wnęce w ścianie, ich drzwiczki licują ze ścianą) oraz natynkowe (mocowane na ścianie),
  • materiał obudowy. Rozdzielnice elektryczne wykonane są z blachy stalowej (powinna być ocynkowana i malowana odpowiedniej jakości farbą) lub z tworzywa sztucznego. Drzwiczki mogą być transparentne lub nieprzezroczyste,
  • modułowość. Większość obecnie stosowanych rozdzielnic nn ogólnego przeznaczenia to rozdzielnice modułowe, czyli zestandaryzowane. Mają określoną ilość modułów, czyli mieszczą aparaty o wymiarach 18 mm szerokości i 86 mm wysokości oraz wielokrotności szerokości. Obudowy rozdzielnic mogą być przeznaczone na 12 modułów (czyli zmieści się w niej 12 aparatów jednomodułowych, czyli 18 x 86 mm lub np. 4 trójmodułowe), 18 modułów, 24 moduły (2 rzędy po 12 modułów) itd. Nie wszystkie rozdzielnice firmowe są modułowe,
  • szczelność obudowy określana parametrem IP, przy czym im niższy IP, tym obudowa mniej szczelna (np. IP20 nie zabezpiecza przed wnikaniem wody w ogóle, a IP68 może być nawet zanurzona w wodzie bez żadnych konsekwencji dla aparatury wewnątrz).

Warto wiedzieć, że żadne z rozwiązań nie jest lepsze lub gorsze, a jedynie dopasowane odpowiednio do istniejących parametrów pracy instalacji elektrycznej oraz warunków środowiskowych.

Taryfy dla biznesu

Taryfy dla firmy

Sprawdź inne taryfy!

Sprawdź operatora

Lokalizacja:
-
Operator: -
Zapytaj o ofertę