Rozliczenie energii czynnej obejmuje co najmniej dwie pozycje na fakturze. Jest to:
- energia elektryczna czynna;
- opłata handlowa.
Pozycja energia elektryczna czynna może być rozbita na więcej pozycji, w zależności od taryfy czy innego przyjętego sposobu rozliczeń. Na przykład w przypadku energii rozliczanej całodobowo pozycja będzie jedna, natomiast jeśli energia rozliczana jest w szczycie i poza szczytem – już dwie. Pobrana przez odbiorcę energia czynna wyrażana jest w kWh lub MWh.
Warto podkreślić, że każdy odbiorca ma wpływ nie tylko na ilość zużytego prądu, którą może ograniczać, ale także na koszty ponoszone na energię. Może dokonać pewnych zmian umownych, np. zmiany taryfy i na tej podstawie zmniejszyć wydatki. Może także zmienić sprzedawcę prądu i wybrać podmiot, który zaproponuje po prostu niższe ceny za 1 MWh.
Drugim składnikiem opłaty za energię czynną jest tzw. opłata handlowa. Jest ona naliczana przez sprzedawcę energii w celu pokrycia kosztów sprzedawcy – obsługi, sprzedaży i rozliczeń. Również tę opłatę można negocjować, ponieważ jej wysokość nie jest uwarunkowana przepisami prawa nadrzędnymi wobec regulaminów sprzedawcy.
Usługi dystrybucyjne obejmują kilka pozycji:
- składnik stały opłaty sieciowej [zł/kWh/m-c] – wynika z taryfy lub umowy;
- stawka opłaty przejściowej;
- stawka jakościowa;
- składnik zmienny opłaty sieciowej;
- opłata OZE;
- opłata kogeneracyjna;
- stawka opłaty abonamentowej;
- ponadumowny pobór energii biernej indukcyjnej;
- ponadumowny pobór energii biernej pojemnościowej.
Wysokości niektórych z wymienionych wyżej pozycji wynikają co prawda bezpośrednio z przepisów prawa i nie da się ich negocjować, chociaż nie zawsze oznacza to, że nie można ich zmniejszyć w inny sposób. Doskonałym przykładem takiej opłaty jest tzw. opłata mocowa. Jest to dodatkowy koszt dystrybucyjny, którym obciążono odbiorców energii elektrycznej od 1 stycznia 2021 r. Środki uzyskane z wpływów do spółek dystrybucyjnych mają wesprzeć budowę oraz modernizację nowych bloków energetycznych.
Co do zasady opłaty tej nie można zmniejszyć, jednak przedsiębiorstwa, dla których stanowi ona istotny składnik kosztów za energię elektryczną, mogą zredukować te koszty świadcząc usługę DSR, o której więcej pisaliśmy w artykule o rynku mocy.
Ujęte w tej części opłaty wynikają bezpośrednio z umowy i obejmują zwykle jedynie wskaźnik rozliczeniowy mocy. Zgodnie z umową odbiorcy nie wolno przekraczać mocy umownej, a jeśli takie przekroczenie nastąpi, odbiorca musi uiścić odpowiednią opłatę.
Tę opłatę konstruuje się najczęściej na podstawie 10 największych wskazań mocy pobranej w danym okresie rozliczeniowym. Przekroczenie tych wskazań ponad moc umowną objęte jest naliczeniem opłat zgodnych z taryfą Operatora Systemu Przesyłowego.
Wysokość opłaty nie wynika bezpośrednio z przepisów prawa i teoretycznie można ją zmienić w sposób umowny, jednak w praktyce stanowi pochodną ograniczeń technicznych i należy do opłat, które nie podlegają negocjacjom.
