Model biznesowy sprzedawcy energii elektrycznej. Co warto wiedzieć o sprzedaży prądu?

Choć co do zasady handel energią elektryczną jest działalnością koncesjonowaną, nie musza się o nią ubiegać podmioty, które prowadzą obrót energią:

• na giełdzie towarowej;
• na rynku organizowanym przez podmiot prowadzący rynek regulowany;
• przez towarowe domy maklerskie lub domy maklerskie prowadzące działalność maklerską w zakresie obrotu towarami giełdowymi;
• przez spółdzielnię energetyczną, kiedy obrót dokonywany jest w ramach działalności prowadzonej na rzecz wszystkich odbiorców należących do tej spółdzielni.

Od zasady uzyskania koncesji istnieje jeszcze kilka wyjątków, które doprecyzowane są na stronach URE oraz rządowych.

O koncesję na obrót energią elektryczną może ubiegać się każdy wnioskodawca, który:

• ma siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Szwajcarii, Turcji, Norwegii, Islandii lub Liechtensteinu;
• dysponuje środkami finansowymi gwarantującymi wykonywanie działalności lub może udokumentować możliwość ich pozyskania;
• posiada możliwości techniczne gwarantujące prawidłowe wykonywanie działalności;
• zapewni zatrudnienie osób o właściwych kwalifikacjach zawodowych;
• uzyska decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu;

• nie zalega z zapłatą podatków stanowiących dochód budżetu państwa.

Żeby uzyskać koncesję trzeba spełniać również inne warunki, np. o niekaralności czy rejestracji jako płatnik VAT.

Wśród sprzedawców energii elektrycznej dużą grupę stanowią przedsiębiorstwa, których działalność opiera się o zakup prądu na giełdach towarowych, np. na Towarowej Giełdzie Energii (TGE). Takie firmy sprzedają odbiorcom energię po cenach wyższych niż cena zakupu. Ostateczna cena sprzedaży musi uwzględnić przede wszystkim koszt przedłożenia odpowiednich certyfikatów, bilansowania, a także wszystkie koszty związane z obrotem (marżę, obsługę zakupu i sprzedaży, uiszczaną corocznie opłatę koncesyjną).

Na co zwrócić uwagę rozpatrując podpisanie umowy?

• zabezpieczenie ceny energii wolumenem nabytym przez sprzedawcę na giełdzie (energia musi być kupiona „z góry” – tylko wówczas w umowie może być mowa o gwarancji stałej ceny);
• brak zapisów o zmianie ceny z przyczyn innych niż zapisy ustawowe (np. podatki, opłaty ustalane przez organy państwowe).

Każda z grup energetycznych powstałych po rozdzieleniu w 2007 r. obszaru dystrybucji i obrotu energii elektrycznej (Enea, Energa, E.ON, PGE i Tauron) posiada co najmniej udziały większościowe w przynajmniej jednej elektrowni bądź elektrociepłowni. Dzięki temu może proponować ceny niższe niż ceny giełdowe.

Warto wiedzieć, że w lutym 2022 r. rząd podjął decyzję o wydzieleniu aktywów węglowych z grup energetycznych. Właścicielem aktywów zostanie Narodowa Agencja Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE), w której skład wejdą m. in. Enea Wytwarzanie, Elektrownia Ostrołęka B należąca do Grupy Energa, PGE GiEK, Tauron Wytwarzanie oraz spółka Nowe Jaworzno z Grupy Tauron. Powyższe działania mają zostać podjęte już w II kwartale 2022 r. i mogą wpłynąć na ofertę sprzedażową koncernów.

Na co zwrócić uwagę rozpatrując podpisanie umowy?

• wytwórcy mogą narzucać dłuższe okresy rozwiązania umowy niż inne przedsiębiorstwa zajmujące się sprzedażą energii;
• w dużych firmach uciążliwe jest korzystanie z infolinii – jeśli kupujesz duże ilości energii elektrycznej poproś o przydzielenie opiekuna. Niektóre spółki same wyznaczają opiekuna „dużym” klientom;
• możliwość negocjacji uwzględniających nie tylko wytwarzanie, ale także dystrybucję w ramach jednej grupy energetycznej (patrz akapit „Grupy energetyczne łączące obrót i dystrybucję”).

Choć grupy energetyczne łączące obrót i dystrybucję są w zasadzie tożsame z grupami, w skład których wchodzą spółki z obszaru wytwarzania, to jednak warto rozpatrzyć je jako przykład alternatywnego modelu biznesowego.

Warto nadmienić, że przedsiębiorstwa zajmujące się dystrybucją energii elektrycznej wchodzące w skład grupy Enea, Energa, E.ON, PGE czy Tauron są związane ściśle z lokalizacją. Innymi słowy odbiorca energii znajdujący się na terenie którejś ze spółek nie ma możliwości jej zmiany na inną. Wiąże się to z koniecznością ponoszenia opłat dystrybucyjnych w wysokości odpowiadającej ofercie każdej z nich.

Niezależnie od lokalizacji, każdy odbiorca energii elektrycznej może wybrać sprzedawcę prądu. W niektórych przypadkach podpisanie tzw. umowy kompleksowej poprzedzone negocjowaniem cen może jednak okazać się dla odbiorcy korzystne. Umowa kompleksowa obejmuje zarówno dostawę prądu, jak i samą energię elektryczną w ramach jednej grupy energetycznej.

Na co zwrócić uwagę rozpatrując podpisanie umowy?

• ceny energii elektrycznej – umowa kompleksowa nie oznacza z założenia niższych kosztów poniesionych na zakup prądu;
• możliwość negocjacji uwzględniających nie tylko dystrybucję, ale także wytwarzanie w ramach jednej grupy energetycznej (patrz akapit „Duże koncerny z jednostkami wytwórczymi”).

Niektóre firmy zajmujące się obrotem energią decydują się na pewnego rodzaju specjalizację. Kupują energię wyłącznie od specyficznych odbiorców, np. z OZE po cenie giełdowej i  odsprzedają ją odbiorcom z marżą oraz uwzględniając inne koszty związane z obrotem.

Mimo że energia z gwarancjami pochodzenia jest droższa niż konwencjonalna, część przedsiębiorców w ramach polityki zrównoważonego rozwoju decyduje się na korzystanie wyłącznie z „czystego” prądu. To właśnie do takich odbiorców trafiają z ofertą te firmy hybrydowe, które kupują energię z OZE od wytwórców.

Na co zwrócić uwagę rozpatrując podpisanie umowy?

• gwarancje pochodzenia – decydując się na energię pochodzącą ze specyficznych źródeł, musimy mieć gwarancję, że prąd pozyskiwany jest właśnie z nich;
• brak zapisów o zmianie ceny z przyczyn innych niż zapisy ustawowe (np. podatki, opłaty ustalane przez organy państwowe).