Klastry energii w 2022 roku – rozwiązanie warte uwagi dla firm przemysłowych?

Klastry energii w 2022 roku – rozwiązanie warte uwagi dla firm przemysłowych?

Klastry energii to koncepcja najnowsza i unikalna w skali całej Europy. Celem klastrów energii jest rozwój energetyki rozproszonej. Służą one poprawie lokalnego bezpieczeństwa energetycznego w sposób zapewniający uzyskanie efektywności ekonomicznej, w sposób przyjazny dla środowiska zapewniając optymalne warunki organizacyjne, prawne i finansowe. Klastry energii umożliwiają wykorzystanie miejscowych zasobów i potencjału energetyki krajowej. Sprzyjają wdrażaniu najnowszych technologii tam, gdzie są one użyteczne i opłacalne.

Czym zgodnie z definicją są klastry energii?

Zgodnie z definicją zapisaną w Ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii, klastrem energii nazywa się cywilnoprawne porozumienie, w skład którego mogą wchodzić:

  • osoby fizyczne;
  • osoby prawne;
  • niektóre podmioty związane ze szkolnictwem wyższym i nauką;
  • jednostki samorządu terytorialnego.

Porozumienie pomiędzy członkami klastra związane jest z wytwarzaniem, równoważeniem zapotrzebowania, dystrybucją oraz obrotem energią z odnawialnych źródeł energii (OZE) lub z innych źródeł albo paliw. Klastry nie mogą przesyłać energii elektrycznej przy użyciu sieci dystrybucyjnych o napięciu 110 kV i wyższych, a obszar ich działania nie może przekroczyć granic jednego powiatu lub pięciu gmin.

Każdy klaster energii reprezentowany jest przez koordynatora, którym może być wskazany w porozumieniu podmiotów dowolny członek klastra, albo powołane w tym celu stowarzyszenie, fundacja lub spółdzielnia.

Dlaczego powstały klastry energii i jaki jest ich cel?

Sięgając głęboko do przyczyn powstania klastrów energii, należy przyjrzeć się polskiemu systemowi energetycznemu. Dopóki energetyka bazowała na węglu, a w innych krajach również na elektrowniach atomowych, tradycyjny system energetyczny spełniał swoje zadanie i gwarantował pewność oraz jakość dostaw. Od momentu znacznego zwiększenia udziału fotowoltaiki i elektrowni wiatrowych w miksie energetycznym, występują problemy z jego stabilnością. Ponieważ rozwój energetyki odnawialnej jest w zasadzie nieuchronny, należało zmienić koncepcję systemu energetycznego i zmierzać w kierunku wprowadzania tych zmian. Z tej przyczyny powstała koncepcja energetyki rozproszonej, a wraz z nią idea klastrów energii.

Celem klastra energii nie jest oczywiście jedynie funkcja w systemie energetycznym, dzięki któremu możliwe jest utrzymanie jego stabilności. Klastry energii mają przynieść korzyści społeczne oraz zyski finansowe własnym członkom. Wśród zadań klastrów wymienia się przede wszystkim:

  • wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych na własne potrzeby klastra;
  • wdrażanie najnowszych technologii w związku z uzyskaniem efektywności energetycznej i ochroną środowiska naturalnego;
  • wykorzystanie produktów ubocznych z rolnictwa do celów energetycznych;
  • podniesienie konkurencyjności gospodarki lokalnej i przyczynianie się do aktywizacji i restrukturyzacji obszarów wiejskich;
  • poprawę lokalnego bezpieczeństwa energetycznego niezależnie od zewnętrznych dostaw surowców;
  • obniżenie kosztów energii dla odbiorców końcowych.

Warto podkreślić, że w I kwartale 2022 r. klastry energii są w przededniu zmian, które mają poprawić ich opłacalność i zwiększyć atrakcyjność warunków do rozwoju klastrów energii. Plany sięgają aż 300 klastrów energii do 2029 r.

Jak funkcjonują klastry energii i dlaczego mogą być korzystne dla przedsiębiorców?

Poniższa ilustracja przedstawia schematycznie czym jest klaster energii i jakie obszary obejmuje swoim działaniem:

 

źródło: https://www.youtube.com/watch?v=hBtyB_B4Kl4&t=4298s

Taki przykładowy klaster energii obejmuje źródło wytwórcze, np. biogazownię, która prowadzi koncesjonowaną działalność obrotową i dystrybucyjną na danym obszarze, gwarantując dostawy energii członkom klastra, a także lokalnym gospodarstwom domowym. W ramach ścisłego klastra taka działalność może być rozliczana częściowo np. dostawami materiału dla elektrowni biogazowej od przedsiębiorstw, dla których materiał ten stanowi odpad. Podobnie można zrealizować ideę dostaw ciepła (najlepiej z kogeneracji), a także inne wzajemne świadczenia, zależne od konkretnych obszarów działalności przedsiębiorstw wchodzących w skład klastra lub działających na jego obszarze.

Klastry energii – korzyści dla firm

Przykładem klastra energii jest powstały w 2017 roku Słupski Klaster Bioenergetyczny, powołany do życia przez 19 członków założycieli. Rolę koordynatora inicjatywy powierzono Wodociągom Słupsk, a strukturę klastra przedstawia poniższy wykres:

źródło: https://www.wfosigw.zgora.pl/sites/default/files/media/klastry_przklady.pdf

Obecnie Słupski Klaster Bioenergetyczny nie jest jeszcze oczywiście w pełni samowystarczalny, jednak trzeba odnotować, że założone w 2017 r. przedsięwzięcie, które polegało na wybudowaniu 1,5 ciepłociągu między oczyszczalnią ścieków w Słupsku a Aquaparkiem Trzy Fale. Ciepło produkowane jest z biogazu i „popłynęło” ciepłociągiem po raz pierwszy w styczniu 2022 r.

źródło: https://www.wodociagi.slupsk.pl/wp-content/uploads/2017/07/Slupski_Klaster_Bioenergetyczny.pdf

Nie jest to jedyny sukces Słupskiego Klastra Bioenergetycznego – w kontekście gospodarki odpadami w  obiegu zamkniętym nie sposób nie wspomnieć o nawozie BIOTOP, którego historia jest zresztą dużo starsza niż istnienie klastra. W 2004 r. Wodociągi Słupsk rozpoczęły produkcję certyfikowanego nawozu organicznego wytwarzanego na terenie słupskiej oczyszczalni. Nawóz powstaje z kompostowanego osadu.

Warto podkreślić, że do produkcji BIOTOP-u wykorzystuje się aż 90% całego osadu. Produkowany nawóz odznacza się wysoką zawartością składników odżywczych, a w szczególności fosforu (do 3% w postaci P2 O5 ), dlatego jest bardzo pożądany szczególnie przez duże przedsiębiorstwa rolnicze w regionie słupskim. Oznacza to, że można w tym przypadku mówić o zamkniętym obiegu składników odżywczych, których część zawarta w ściekach generowanych w regionie wykorzystywana jest ponownie lokalnie do produkcji żywności.

Taryfy dla biznesu

Taryfy dla firmy

Sprawdź inne taryfy!

Sprawdź operatora

Lokalizacja:
-
Operator: -
Zapytaj o ofertę